Anadolu beylikleri Osmanlı hakimiyeti altına nasıl alındı?

Osmanlılar’ın Rumeli’deki fetihler sonucu zenginleşmeleri, durgun bir ekonomik yapıya sahip Anadolu’daki diğer beyliklerin ahalilerini ve askerî zümrelerini etkilemiş ve onları Osmanlı İmparatorluğu’na yönlendirmişti. Osmanlılar’ın Hristiyanlar’a karşı Rumeli’de yürüttüğü, kutsal savaş yani gazâ siyaseti onlara büyük bir ün ve itibar

kazandırmıştı. Osmanlı Beyliği gazi yönünü Anadolu

beylikleri arasında çok iyi propaganda yaparak, kendilerine saygınlık ve diğer beylikler karşısında üstünlük kazandı.

İlhanlılar’ın zayıflaması ve Germiyan Beyliği’nin de Batı Anadolu’daki Türk men beylikleri üzerindeki denetimini

kaybetmesinden sonra Karaman Beyliği bu bölgeler üzerinde hâkimiyet kurmaya çalışıyordu. Ancak Osmanlılar’ın gazâ

siyaseti o kadar tesirliydi ki Selçuklular’ın mirasçılığına soyunan ve Anadolu’daki Türkmen beyliklerinin en büyüğü

olan Karamanoğulları, bunun karşısında duramamışlardı. Karamanoğulları’nın bu bölgelerdeki ahali ve askerlerin üzerindeki Osmanlılar’ın nüfuzunu kırmak için kendilerinin daha büyük gaziler olduklarını ispatlamaları gerekiyordu.

1367’de Karaman Beyliği’nin önderliğinde Türkmen beylikleri, Latin hakimiyetindeki Gorigos Kalesi’ne bir sefer

düzenlediler. Bu sefer, Anadolu beyliklerinin bir nevi güç gösterisi idi. Osmanlılar’a karşı kendilerinin de büyük gaziler

olduklarını ispat etmeye çalışıyorlardı. Memluk Devleti tarafından da desteklenen bu sefer istenen neticeyi vermedi ve

başarısızlıkla sona erdi. Bu başarısızlık Karamanlılar’ın nüfuzunu sarstı ve Osmanlılar’ı daha fazla ön plana çıkardı. 1387’de Frenk Yazısı savaşında Karamanlılar’ın, Osmanlı İmparatorluğu karşısında mağlup olmaları, Batı Anadolu’daki

Türkmen beylikleri üzerinde izledikleri siyasetin sonunu getirdi. Bu savaşın ardından Batı Anadolu beylikleri, Karamanoğulları ve Kuzey Anadolu’daki Candaroğulları, Osmanlı hakimiyetini kabul ettiler.

Karaman Beyliği’nin taarruzundan çekinen Germiyan Beyi Süleyman Bey kızı Devlet Hatun’u I. Murad’ın büyük oğlu Yıldırım Bâyezid’le evlendirerek Osmanlı himayesini kazanmayı düşünüyordu. Teklifi I. Murad da olumlu

karşılayınca evlilik gerçekleşti. Ancak Osmanlılar, Kütahya, Simav, Eğrigöz (Emet) ve Tavşanlı’yı çeyiz olarak aldılar.

Muhtemelen bu şehirlerin terki gönüllü olmamış, Osmanlılar’ın siyasî baskısı sonucu gerçekleşmişti. Fakat iki beylik arasında kalan Germiyanlılar’ın yaşam sürelerini uzatmak için başka çareleri de yoktu.

Gorigos seferinden sonra Karaman Beyliği’nin etkisinden kurtulmak isteyen Hamidoğulları Osmanlılar’a yaklaşmıştı.

Bu durumdan istifade eden I. Murad, Hamidoğlu Beyi Kemaleddin Hüseyin Bey’e, Karamanoğulları’nın saldırıları karşısında yardım etmek için Karaman sınırındaki bazı kalelerini Osmanlılar’a satmasını teklif etti. Daha sonra I.

Murad oğlu Bâyezid’in evliliği ile elde edilen Germiyan topraklarını görmek için Kütahya tarafına hareket ettiğinde

telaşla nan Hamid Beyi, bir elçi göndererek istenilen yerleri satmaya razı olduğunu belirtti. 1381 veya 1382’de yapılan

satış antlaşmasına göre Hamidoğulları 80 bin altın karşılığında Akşehir, Beyşehir, Seydişehir, Yalvaç ve Karaağaç’ı Osmanlılar’a verdiler. Aslında bu durum iki beyliğin arasında kalan ve direnme güçleri bulunmayan Hamidoğulları’nın gördükleri baskı sonucu topraklarını Osmanlılar’a terketmelerinden başka bir şey değildi. Osmanlılar bu fetihlerini meşrulaştırmak için bu bölgeleri para ile aldıkları propagandasını yaptılar. Fakat bu topraklarda gözü olan Karamanlılar ile Osmanlılar’ın arası açıldı. İki beylik bu şehirler yüzünden defalarca savaştı. I. Murad daha sonra 1387’deki Karaman seferi sırasında, Hamidoğullarının merkezi Eğirdir’i de aldı.